FAQ

Wie zich oriënteert op een hoogtechnologische vruchtbaarheidsbehandeling met behulp van een draagster zal al snel merken dat hierover in Nederland weinig informatie beschikbaar is. Omdat iedereen in het begin van het proces tegen vergelijkbare vragen aanloopt, hebben we hier een overzicht gemaakt van veel gestelde met antwoorden over dit onderwerp.

Waarom een hoogtechnologische vruchtbaarheidsbehandeling?

Embryo’s van wensouders worden bij een draagster (surrogate) in haar baarmoeder geplaatst. Bijvoorbeeld wanneer er een te hoog risico is voor overlijden bij zwangerschap voor de biologische moeder of het kind dat zij zou dragen. Andere gevallen zijn wanneer bijvoorbeeld na baarmoederkanker de baarmoeder is verwijderd en de wensmoeder om die reden geen kind kan dragen, maar haar eierstokken nog wel aanwezig zijn. Of omdat homo’s een biologisch kind willen, bijvoorbeeld met gebruik van erfelijk materiaal van beide families.

Is “draagmoederschap” de juiste term?

In Nederland spreekt men soms nog over de ouderwetse term ‘draagmoederschap’. Die term is soms verwarrend omdat verschillende procedures door elkaar worden gehaald. Er zijn twee procedures die van elkaar onderscheiden moeten worden:

  • Hoogtechnologische vruchtbaarheidsbehandelingen: een draagster draagt een embryo van de wensouders. Het embryo is dus biologisch/ genetisch niet verwant aan de draagster, maar aan de wensouders.
  • Laagtechnologisch draagmoederschap: Vrouwen worden geïnsemineerd en staan het (genetisch eigen) kind na geboorte af. Dit komt niet of nauwelijks meer voor.

Behandeling in Nederland t.o.v. het buitenland

Wat zijn de vereisten om in Nederland een hoogtechnologische vruchtbaarheidsbehandeling te mogen doen?

In Nederland wordt alleen bij het VUmc gewerkt met draagsters. Zij stellen twee criteria:

  1. De patiënt moet zelf een draagster meenemen, bijvoorbeeld een zus of vriendin.
  2. Het VU helpt alleen vrouwen die technisch niet zwanger kunnen worden (omdat zij geen baarmoeder hebben) of wanneer een zwangerschap direct levensbedreigend is voor de wensmoeder. Patiënten met ernstige nier- of longziekten waarbij zwangerschap een te groot risico vormt en homokoppels kunnen dus niet geholpen worden in Nederland.

Als gevolg van de hierboven genoemde eisen vinden jaarlijks in Nederland maar een zeer beperkt aantal hoogtechnologische vruchtbaarheidsbehandelingen met behulp van een draagster plaats (1- 5 per jaar).

Waarom focust Stichting Wensouders op hoogtechnologische vruchtbaarheidsbehandelingen in de USA?

Onze focus ligt op de USA omdat daar (in veel staten) goed gereguleerd is. Landen als India en Oekraïne raden wij af vanwege de complicaties en de niet goed gereguleerde processen:

  • Je kunt je eigen kind niet zomaar terug naar Nederland meenemen, bijvoorbeeld omdat je kind pas na lange tijd de Nederlandse nationaliteit kan krijgen.
  • Het niveau van artsen/bemiddelaars is niet zo goed als in Nederland of in andere eerste wereld landen, wat een gevaar voor je kindje (en de draagster) mee kan brengen. Daarnaast zijn er verhalen bekend van onbetrouwbare praktijken.
  • Je bent er ook niet zeker van dat de draagster niet uitgebuit wordt. In de USA weet je dat wel zeker, omdat daar de rechten van de draagster goed geregeld zijn.

Zijn hoogtechnologische vruchtbaarheidsbehandelingen gereguleerd in (delen van) de USA?

In verschillende staten in de USA zijn hoogtechnologische vruchtbaarheidsbehandelingen met behulp van een draagster streng gereguleerd. Er worden medische eisen gesteld bij de IVF-procedure. Er is veel jurisprudentie over de juridische overeenkomsten. Er is geen sprake van uitbuiting, kinderhandel of medisch gevaarlijke handelingen.

Hoogtechnologische vruchtbaarheidsbehandelingen zijn ook geaccepteerd in de maatschappij. Zowel het krijgen van kinderen via een draagster als het draagster-zijn is geaccepteerd in de Amerikaanse samenleving en dan met name in staten als Californië. Er zijn al tienduizenden kinderen zo geboren.

Hoeveel mensen hebben in Nederland een baby gekregen na een hoogtechnologische vruchtbaarheidsbehandeling in de USA?

Stichting Wensouders kent ongeveer 60 ouders.

Wie zijn er verbonden aan dit soort behandelingen in de USA?

  • Draagster (en haar familie, kinderen, partner)
  • Bemiddelingsbureau
  • Soms een eicel- of zaadceldonor
  • Psycholoog voor de (screening van) draagster
  • Psycholoog (indien gewenst) voor de wensouders
  • IVF artsen, voor draagster, donor en wensouders
  • Huisarts en gynaecoloog van de draagster
  • Gewone ziekenhuizen (In USA worden kinderen in ziekenhuizen geboren)
  • Juridische ondersteuning voor draagsters (wettelijk is dit een andere advocaat dan de advocaat van de wensouders)
  • Juridische ondersteuning voor de wensouders in de VS
  • Juridische ondersteuning voor de wensouders in Nederland
  • Rechter USA (toetsing op diverse momenten)
  • Staat (Rechterlijke besluiten worden gecontroleerd en voorzien van appostille)
  • Gemeentelijk ambtenaar in Nederland (erkenning)
  • Rechter in Nederland (tweede-ouder adoptie)

Welke onterechte vooroordelen m.b.t. hoogtechnologische vruchtbaarheidsbehandelingen bestaan in Nederland?

  • De verschillende termen worden door elkaar gehaald en –soms opzettelijk- door elkaar gebruikt. Hierdoor wordt de suggestie gewekt dat het dragen van een kind voor wensouders verboden is.
  • Sommigen willen een verbod op ‘draagmoederschap’ opnemen in het wetboek van strafrecht. Behalve dat de term verouderd is en de betekenis daardoor onduidelijk is, dreigen goed-gereguleerde hoogtechnologische vruchtbaarheidsbehandelingen door zulke maatregelen juist in een juridisch grijs gebied terecht te komen. Juist regulering leidt tot het verdwijnen van uitwassen.
  • Gemeente Den Haag (internationale geboorteaktes) weigert kind in te schrijven waardoor wensouders naar de rechtbank moeten om de inschrijving af te dwingen.
  • Ambtenaren, ambassades suggereren dat dragen van kinderen verboden is. Dit is niet zo. Wensouders raken hierdoor in verwarring.
  • Adoptie door de mee-ouder is pas mogelijk na één jaar, dit betekent rechtsonzekerheid voor moeder en kind. Dit terwijl het kind genetisch hun eigen kind is.

Draagsters / Surrogates

Waarom wil een vrouw een kind voor een ander dragen?

Vaak is de draagster een gemotiveerde vrouw (vaak met een eigen inkomen). Zij kiest bewust voor een surrogate-zwangerschap, omdat ze andere mensen gelukkig wil maken: net zo gelukkig als zij zelf is met haar eigen kinderen. Sommige draagsters beschouwen zichzelf als “professional mum”. Bijna altijd speelt mee dat deze draagsters (altijd moeders van kinderen) hun zwangerschap als een hele mooie periode ervaren. Uiteraard zijn ze ook blij met het geld dat ze krijgen.

Wat is het profiel van de draagster in Amerika?

De draagster heeft per definitie een eigen gezin, anders komt zij niet in aanmerking als surrogate. Vaak heeft zij een goed inkomen. Zij heeft een stevige basis van familie en vrienden die haar beslissing steunen, ook dit is onderdeel van de screeningprocedure. In de praktijk komt het profiel van de wensouders en de draagsters grotendeels overeen. De draagsters zijn meestal niet arm, hebben vaak een prima opleiding en baan.

Hoe worden de draagsters geselecteerd?

Er zijn bureaus die bemiddelen tussen draagsters en wensouders, en daarnaast ondersteuning bieden bij het hele proces van Hoogtechnologisch Draagmoederschap. Deze bureaus screenen de draagsters zowel medisch als psychisch. Er zijn genoeg vrouwen die graag een kind voor wensouders willen dragen. Er wordt door wensouders en bureaus gezocht naar draagsters met een vaste relatie, een stabiele achtergrond, een stabiel inkomen, met een eigen gezin en een goede medische en psychologische achtergrond. Tijdens het screeningproces valt 50-90% van de vrouwen die zich aanmelden om draagster te worden af.

Financiële zaken

Gaat het om het kopen van een baby?

Nee, de baby  is biologisch, juridisch, genetisch van de wensouders. De procedure is net zoals bij een gewone erkenning door de vader en wordt bij de gemeente (in Nederland) en bij de rechter (in de USA) gedaan. Het kind heeft dan ook de Nederlandse nationaliteit. Maar net zoals bij IVF zijn er kosten verbonden aan de procedure. En uiteraard krijgt de draagster een vergoeding voor haar inzet om het kind te dragen.

Welke kosten zijn er verbonden aan deze procedure?

Een goed gereguleerde zwangerschap in de USA kost tegenwoordig (2015) tussen de € 90.000 en € 100.000 waarvan ongeveer 50% medische en juridische kosten en verzekering zijn. De kosten zijn mede afhankelijk van de koers van de dollar. De prijs is de laatste jaren sterk gestegen.

Wat krijgt de draagster voor vergoeding?

De vergoeding is ongeveer $100 per dag. Reiskosten en medische kosten worden vergoed.

Zijn hoogtechnologische vruchtbaarheidsbehandelingen alleen bereikbaar voor rijke mensen?

Doordat in Nederland hoogtechnologische vruchtbaarheidsbehandelingen bijna onmogelijk zijn, wijken mensen uit naar het buitenland. Dat kost geld. Zou de wet in Nederland versoepelen en het mogelijk worden om in Nederland bijvoorbeeld voor een zus of vriendin een kind te dragen, dan wordt deze optie voor meer mensen bereikbaar.

Juridische zaken

Zijn hoogtechnologische vruchtbaarheidsbehandelingen in Nederland verboden?

Nee

Wat is er wel verboden dan?

Het promoten van en bemiddelen in hoogtechnologische vruchtbaarheidsbehandelingen met behulp van een draagster en diensten daaromheen (artikel 15b BW).

Hoe kijkt de rechterlijke macht in de USA aan tegen het dragen van kinderen voor wensouders?

De meeste rechters in de VS zijn het erover eens dat vrouwen het recht hebben om zelf te beslissen of ze wel of niet een kind willen dragen voor wensouders. De regels voor surrogacy verschillen per staat. Daarom is het van belang de procedure te doen in een staat waar alles goed juridisch geregeld is, bijvoorbeeld Californië of Arkansas.

Is het na aankomst in Nederland strafbaar maken van “draagmoederschap” buiten de Nederlandse grens in het belang van het kind?

Het kind zou bij strafrechtelijke vervolging in een juridisch en (bij detentie) ook in een opvoedkundig vacuüm terechtkomen. Het zal niet in het belang van het kind(eren) zijn als hun biologische en juridische ouder(s) worden vervolgd.

Hoe heeft de Nederlandse rechter tot nu toe geoordeeld over gevallen van hoogtechnologische vruchtbaarheidsbehandelingen

In alle rechtzaken over dit onderwerp heeft de rechter vastgesteld dat kinderen bij hun biologische ouders moeten opgroeien

Hoe heeft de Nederlandse rechter tot nu toe geoordeeld over opname van kinderen in Nederland?

In alle rechtzaken over dit onderwerp heeft de rechter vastgesteld dat kinderen de Nederlandse nationaliteit krijgen en in de basisadministratie moeten worden opgenomen.

Disclaimer

Stichting Wensouders spant zich in om de inhoud van www.stichtingwensouders.nl regelmatig te actualiseren en/of aan te vullen. Stichting Wensouders staat niet in voor de juistheid en/of volledigheid van de informatie op deze site. U kunt dan ook geen rechten ontlenen aan deze informatie.

2024 Stichting Wensouders